Onlangs gaven de auteurs van dit artikel een cursus fiscaal Europees pensioenrecht. Wij merkten in deze cursus dat het algemene, fundamentele EU-recht onvoldoende op de radar staat. Dat is jammer. Zoals EU-Hof president Lenaerts in een podcast aangaf: EU-recht is nationaal recht. Maar niet alleen juristen, ook nationale rechters hebben soms moeite met het EU-recht.
In deze bijdrage willen wij meer inzicht geven in de actuele gebeurtenissen op het gebied van fiscaal- Europese pensioenwetgeving. Dit willen wij doen door het bespreken van twee recente EU-zaken. Maar omdat de behoefte bij praktijkjuristen groot is, zal de tweede paragraaf eerst enkele beginselen van Europees recht en de werking daarvan op het pensioenrecht beschrijven. Vervolgens zullen wij in paragraaf 3 de twee arresten bespreken (gewezen in november 2023) die een grote impact hebben op het Nederlandse pensioenstelsel.
In de twee arresten uit 2023 werd simpelweg gekeken of het vrije verkeer van werknemers (een grondbeginsel van EU-recht, art. 45 VWEU) beperkt wordt door fiscale maatregelen. Het antwoord was ja. En dit zal grote gevolgen kunnen hebben voor andere Nederlandse constructies die op gespannen voet staan met EU-recht.